W Polsce w stanie naturalnym występuje rzadko, głównie spotykana bywa w Tatrach (Dolina Litworowa po stronie słowackiej) i w Sudetach - nad brzegami rzek i potoków. Arcydzięgiel rosnący dziko znajduje się pod ochroną.
Arcydzięgiel dobrze rośnie również na każdej glebie ogrodowej. Rozmnaża się wyłącznie z nasion, które wysiewa się na rozsadniku, wprost do gruntu lub do skrzyneczek. Najlepszym terminem siewu jest sierpień, to znaczy tuż po zbiorze nasion, które bardzo szybko tracą zdolność kiełkowania. Rozsadę otrzymuje się jesienią tego samego roku.
Młode rośliny sadzi się w rozstawie 70 X 50 cm. Arcydzięgiel wykorzystywany jest w całości. Jego korzeń wykopuje się jesienią pierwszego roku wegetacji (przy uprawie z siewu wiosennego). Nie jest on zbyt długi i dlatego można go łatwo wyjąć wraz z kłączem za pomocą szpadla. Następnie obcina się część nadziemną, korzeń szybko i dokładnie myje pod bieżącą wodą, później kroi na 2-4 części. Suszyć należy go w podwyższonej temperaturze (do 40°C).
Właściwości lecznicze korzenia arcydzięgla polegają na pobudzaniu wydzielania soków żołądkowych i zmniejszaniu nadmiernej fermentacji w przewodzie pokarmowym. Główny składnik surowca - olejek arcydzięglowy ma działanie uspokajające, a preparaty zawierające olejek wykorzystywane są pomocniczo przy bólach gośćcowych, nerwobólach i zapaleniu korzonków nerwowych.
Najczęściej stosowaną postacią leku jest odwar ( l łyżka stołowa surowca na 1/2 szklanki wody ), który pije się po 1/2 szklanki: przed posiłkami - jako środek żołądkowy, po posiłkach - wiatropędny lub przed snem - przy bezsenności.
Korzeń arcydzięgla używany jest jako przyprawa do ryb, sałatek i sosów. Stosowany bywa również do wyrobu wódek gatunkowych, miedzy innymi słynnej góralskiej „litworówki”. Ogonki liściowe smażone w cukrze służą do przybierania ciast i tortów oraz wchodzą w skład bakalii do keksu.
CIEKAWOSTKI:
W medycynie chińskiej odmiana A. sinesis jest popularnym środkiem na wiele dolegliwości, towarzyszących między innymi: schorzeniom ginekologicznym, hemoroidom, zaparciom i chorobom układu nerwowego. Sprawdza się także w przypadku gorączki i dreszczy oraz zaburzeń miesiączkowania. Arcydzięgiel w medycynie chińskiej służy także poprawie parametrów krwi.
Z kolei koreańska medycyna tradycyjna zaleca stosowanie odmiany A. gigas w przebiegu anemii, schorzeń układu krążenia oraz stanów zapalnych w obrębie stawów, a także w przypadku dolegliwości bólowych i stanów napięcia nerwowego.
W medycynie indyjskiej arcydzięgiel jest skutecznym środkiem łagodzącym objawy padaczki.
Arcydzięgiel lekarski (Angelica archangelica L.) w tradycyjnej medycynie europejskiej służy przede wszystkim do leczenia: bezsenności, stanów napięcia nerwowego, zaburzeń układu pokarmowego (głównie żołądka i jelit), artretyzmu, problemów w obrębie układu oddechowego oraz chorób skóry.
Komentarze
Prześlij komentarz