Chmiel zwyczajny

 

Wieloletnia roślina pnąca, zimująca w postaci karpy korzeniowej i odrastająca z niej co roku. W stanie dzikim występuje dość rzadko, pnie się oraz zwisa dookoła drzew i krzewów, natomiast na dużą skalę uprawiany jest w tak zwanych chmielnikach (stosuje się go przede wszystkim do wyrobu piwa), gdzie pnie się po sznurach przymocowanych do specjalnych konstrukcji.

Chmiel kwitnie od lipca do września, a owocostany (szyszki chmielowe) dojrzewają we wrześniu. Roślina rozmnaża się przez podział karp korzeniowych na wiosnę. Surowcem zielarskim są szyszki chmielowe, które zbiera się bez szypułek, wtedy gdy osiągnęły już normalną wielkość, ale nie są jeszcze zupełnie dojrzałe (mają barwę zielonoseledynową). Główne składniki czynne szyszek to: olejek eteryczny, związki żywicowe, flawonoidy i garbniki.

Z szyszek po wysuszeniu odsiewa się (na przykład na sicie) drugi surowiec - lupulinę (gruczoły chmielowe z powierzchni owocostanów). Lupulina ma te same właściwości co szyszki, lecz składniki występują w niej w większym stężeniu.

Chmiel zwyczajny to pnącze łatwe w uprawie i mało wymagające. Oczekuje słonecznego, osłoniętego od wiatru stanowiska i żyznej, przepuszczalnej lekko wilgotnej gleby.

Szyszka chmielu i lupulina działają uspokajająco na ośrodkowy układ nerwowy, zmniejszają napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego, a ze względu na gorzki smak, pobudzają czynność wydzielniczą. Surowce stosuje się w niepokoju, nadpobudliwości, w trudnościach w zasypianiu i zaburzeniach snu, a także w zaburzeniach trawiennych w celu stymulacji apetytu i zwiększenia sekrecji przewodu pokarmowego.